Wie het verleden verwaarloost, hypothekeert onze toekomst

  • Schooltjalk Ortelius gaat naar Doel voor restauratie.
  • Nieuwe tentoonstelling VRACHT bij Museum aan de Stroom.
  • ETWIE stelt project Focus Vakmanschap voor.
  • Welkom op Open Scheepvaartdagen.

Schooltjalk Ortelius naar Doel

De schooltjalk Ortelius verhuisde van de Droogdokkensite in Antwerpen naar het dorp Doel op linkeroever. Er was heel wat planning nodig om dit schip van Antwerpen naar Doel te brengen. Zeker de doorgang door de Liefkenshoektunnel was een hele onderneming omwille van de doorbrenghoogte in de tunnel. Uiteindelijk bereikte de Ortelius Doel waar het schip zaterdag 20 november, op blokken geplaatst werd. 

Pieter Ghysels van VZW Maakschappij (Atelier De Nijs) kocht het schip van de stad Antwerpen voor een symbolische euro. Er wacht hem en zijn vrijwilligers een grote klus om dit schip te restaureren. Na restauratie wil men het schip inzetten voor boottochten, opleidingen, teambuildings, schoolreizen en maritieme festivals.
 
De Ortelius werd in 1898 gebouwd op de scheepswerf A. de Goede in Zwartsluis (Nederland). Het voormalige vrachtschip werd in 1948 samen met de tjalk de Gerlache aangekocht door Lode Craeybeckx, de burgemeester van Antwerpen. De Ortelius werd genoemd naar de Antwerpse cartograaf Abraham Ortelius. Beide tjalken waren bedoeld om de Antwerpse schooljeugd aan te zetten tot de watersport. De tjalk de Gerlache wordt sinds 2014 beheerd door het MAS.

Museum aan de Stroom

nieuwe tentoonstelling VRACHT

De zesde verdieping van het MAS, bekend onder de naam Wereldhaven | Over handel en scheepvaart, krijgt na tien jaar een nieuwe invulling. Eind dit jaar opent er de tentoonstelling VRACHT.
VRACHT neemt de bezoeker mee op een trip door de geschiedenis, en laat zien wat Antwerpen binnenkwam en wat er buitenging.

Waarom een vervanging van de huidige tentoonstelling? Daar zijn verschillende redenen voor. Weet dat de opstelling Wereldhaven aanvankelijk bedoeld was om zo’n vijf jaar op zaal te blijven en vervolgens vernieuwd te worden. De expo heeft uiteindelijk de tiende verjaardag van het MAS gehaald. Een opstelling kan tijdloos zijn, maar veroudert toch in zekere zin. Van (internationale) bezoekers kwam het signaal dat ze de tentoonstelling intussen kenden. Maar zeker biedt de tentoonstellingswissel ook een uitgelezen kans om collectiestukken die niet in het vorige expoverhaal pasten en dus in reserve bleven, nu wel op zaal te brengen.
Een constante doorheen de zaal zijn natuurlijk de scheepsmodellen, een greep uit de bijzondere MAS-collectie. Daarnaast zijn er ook videoschermen geplaatst: historici maar ook anderen doen hun verhaal over enkele themavrachten.

De tentoonstelling loopt als het ware door tot buiten de zaal: vanaf de zesde MAS-verdieping heeft men een zicht op de collectie havenkranen op de Rijnkaai, de droogdokkensite, het havenhuis,… en een horizon gevormd door de huidige haven.

De tentoonstelling opent voor het publiek op zaterdag 11 december 2021. U kan reserveren voor een gidstoer, of op eigen houtje de tentoonstelling doorlopen. Ook voor jonge kinderen en klasgroepen worden rondgangen voorzien.

Etwie

Focus Vakmanschap

Vakmanschap leeft, zowel in de hoofden als in de handen en de harten van vakmensen. De talrijke vrijwillige en professionele vakmensen die zich bekommeren om ons erfgoed weten dat maar al te goed. Mensen met minder ervaring kunnen het regelmatig zien en ook zelf beleven bij de talrijke erfgoedverenigingen die ons land rijk is. Dat vakmanschap is ook voor onze maritieme erfgoedgemeenschap uiterst belangrijk. Zonder hun kennis, expertise en vaardigheden zouden we niet kunnen blijven genieten van onze schepen en de talrijke praktijken en tradities er omheen.
ETWIE, de expertisecel voor technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed, en enkele andere erfgoedorganisaties willen ook de mensen die zich inzetten voor ons watergebonden erfgoed duurzaam ondersteunen. Daarom hebben ze vandaag het nieuwe project ‘Focus Vakmanschap’ in de steigers staan.

Focus Vakmanschap
In de loop van 2022 wil ETWIE met Focus Vakmanschap aan de slag gaan met watergebonden erfgoed en de honderden vrijwilligers actief ondersteunen die er dag in dag uit en met veel passie mee bezig zijn. Dat is nodig want enkele traditionele technieken zijn bedreigd. Steeds minder mensen hebben het in de vingers of weten niet altijd waar ze terecht kunnen om hiaten op te vullen. Andere technieken hebben we niet meer in de handen en hoofden, maar kunnen we proberen te herintroduceren in Vlaanderen. En zoals we allemaal weten zijn er vele technieken die onder druk komen te staan door een chronisch tekort aan jonge geïnteresseerden om in de leer te gaan bij oudere vakmannen.

Bedreigde technieken
ETWIE gaat proberen belangrijke onderdelen van dat bedreigde vakmanschap duurzaam te (waar)borgen. En de maritieme erfgoedgemeenschap kan beslissen waar de focus zal liggen. 
 
Een eerste belangrijk hulpmiddel is de technieken professioneel in beeld brengen en ze actief in de kijker zetten bij het brede publiek. Maar wat en waar er zal gefilmd worden, dat hangt ook af van de maritieme erfgoedgemeenschap!
Help ETWIE 
Als je denkt aan de toekomst van jouw schip, aan de toekomst van jouw vereniging, aan de toekomst van ons maritiem erfgoed, wat mag dan niet ontbreken op onze lijst? Welke technieken of ambachten zijn bijna verloren? Wat zouden jullie graag nog leren, eens van dichtbij ervaren, verfijnen of doorgeven aan andere mensen? Laat het ons weten, en dan doen we ons uiterste best om volgend jaar enkele technieken veilig te stellen voor de toekomst!
 
Stuur een mailtje naar lieselot@etwie.be

Vanaf begin 2022 vind je meer actuele informatie over het project op de website van ETWIE (https://etwie.be/nl/kennisbank/projecten/focus-vakmanschap-maritiem-erfgoed-2022

Welkom op Open Scheepvaartdagen

Nieuwsbrief november 2023

Zoek de graanzuiger 19 / Wegwijs in Sail Training en Tall Ships Races 2024 / Driehonderd jaar Oostendse Compagnie (VLIZ) / Belgische Binnenvaartschepen Database / Zeilvaart Lexicon van J. Van Beylen

Nieuwsbrief oktober 2023 #2

HERITA erfgoedrekeningen van onze leden

Tentoonstelling Belgica / Nominatie Wase Erfgoedprijs voor Boelwerfparcours

Nieuwsbrief augustus 2023 #2

Leden van Watererfgoed Vlaanderen op Open Monumentendag 2023