nieuwsbrief oktober 2025

Viking Genootschap vzw

viert 25ste verjaardag

Het Viking Genootschap is naar aanleiding van de 25ste verjaardag op het stadhuis van Turnhout ontvangen. Erik De Quick richtte de vereniging 25 jaar geleden op naar aanleiding van een reportage in het BRT-programma ‘Afrit 9’.

“Toen ik de vereniging in 1999 opstartte, wisten weinigen wie of wat Vikingen waren”, zegt Erik De Quick. Ook de vraag of zo’n vereniging niet eerder in Scandinavië thuishoort, werd hem vaak gesteld. “De Vikinglegers verzamelden met duizenden in hun winterkampen in Vlaanderen. Het kan bijna niet anders dan dat ze ook hier hun invloed lieten gelden”, is De Quick stellig.

"Toen ik de vereniging opstartte, wisten weinigen wie of wat Vikingen waren."

Het Viking Genootschap wil kennis vergaren over de Vikingen, niet alleen door studie, maar ook door het beoefenen van een levende geschiedenis. De leden kruipen daarvoor in de huid van de Viking. De Quick droomt van een Vikingmuseum. “Het zou in de Kempen een toeristische voltreffer zijn”, zegt hij.
De studie van de Vikingtijd is volgens de voorzitter ook interessant vanwege de overeenkomsten die bestaan met de actualiteit. “Ook toen veroorzaakte de opwarming van de aarde diverse klimaatproblemen. En ook in die periode kende de wereldorde een herschikking van de macht.”

De Viking Genootschap was 25 jaar geleden de eerste Vikingvereniging in de Benelux. Ze startte met twaalf leden, maar telt nu meer dan honderd leden in Vlaanderen en Nederland. “Dank zij ons werd het thema Vikingen in het leerprogramma van zowel lager als middelbaar onderwijs opgenomen.”

Ter gelegenheid van het jubileum brengt de Viking Genootschap het boek De Atlantische Edda, onbekende verhalen uit het noorden uit. Dat boek verschijnt in de loop van november.

Allereerst wens ik iedereen van harte welkom te heten op deze hulde.
Toen ik in 1999 de vereniging opstartte, wisten weinigen wie of wat de Vikingen waren….
Velen vragen zich waarschijnlijk af wat het nut is van een Viking vereniging en waarom iemand in gods naam een vereniging rond Vikingen op start?

Horen wij met onze vereniging niet beter thuis in Scandinavië?
Neen, want aangezien de grote Vikinglegers die Engeland veroverden en Frankrijk belegerden, hier in Vlaanderen met duizenden verzamelden en er hun winterkampen bouwden, kan het bijna niet anders dan dat ook hier in Vlaanderen de Vikingen hun invloed lieten gelden. En die invloed van de Vikingen is groter dan meestal gedacht. Wie dat gedetailleerd wil vernemen, kan nu donderdag in Merksplas komen luisteren naar mijn lezing over de Vikingen in Vlaanderen en hun nalatenschap. Daarnaast wordt het beeld dat van de Vikingen geschetst en overgeleverd wordt, nog steeds sterk vertekend, en al of niet moedwillig, eenzijdig doorgegeven. Daar willen wij in eerste instantie verandering in brengen. De Vikingen waren niet ruwer of brutaler dan de andere volkeren van hun tijd, maar ze gebruikten wel de zwakte van het Karolingische rijk om hier macht en invloed te komen verwerven.
Maar onbekend is onbemind, daarom is het vanzelfsprekend noodzakelijk om de cultuur en levenswijze van de Vikingen eerst te leren kennen, alvorens we hun nalatenschap in de lage landen kunnen ontdekken.

Die kennis willen we in onze vereniging opdoen door studie en onderzoek, maar ook door proefondervindelijke archeologie en het beoefenen van levende geschiedenis. Een Vikingvereniging in Vlaanderen was, is en blijft dus bittere noodzaak om de Vikingen hun werkelijke plaats in de geschiedenis te bezorgen. Want die Viking aanwezigheid ligt aan de basis van verschillende Europese staten en heeft een immens grote invloed gehad op de ontstaansgeschiedenis, de economische ontwikkeling en de cultuur van onze lage landen. Zij vormen de basis van onze Vlaamse identiteit.
Gelet op de grote nalatenschap van de Vikingen, zou een Vikingmuseum in Vlaanderen of in de Kempen geen overbodige luxe zijn…. En zelfs een toeristische voltreffer.

De studie van de Vikingtijd is niet alleen belangrijk, maar ook interessant omdat er nogal wat overeenkomsten bestaan tussen de Vikingperiode en onze actualiteit. Ook toen veroorzaakte en opwarming van de aarde verschillende klimaatproblemen. En ook in die periode kende de wereldorde een herschikking van de macht.

Maar terug naar onze vereniging:
Het begon allemaal met een uitzending in het BRT programma ‘afrit 9’, waarin onze reconstructie van het grote Osebergbed werd getoond. Daarop volgde een publicatie in Gazet van Antwerpen en een uitzending in RTV Extra. De daarop volgende dagen stond de telefoon niet stil en besloot ik met een Viking vereniging te starten. De eerste leden hadden hun lidgeld nog niet betaald of we konden al optrekken naar de opnamestudio van VTM voor de uitzending voor ‘wie van de drie’. Het gewonnen bedrag was ons startkapitaal.

Viking Genootschap – Europees Studie- en Onderzoekscentrum voor Noordse Oudheidkunde, Runen en Mythologie (ESONORM) zag het levenslicht en was hiermee de eerste Vikingvereniging in de Benelux.
Met als doel studie en onderzoek verrichten naar de Vikingen, in het bijzonder hun aanwezigheid de lage landen, de noordse mythologie en de Vikingrunen gaven we ook onmiddellijk een tijdschrift uit met de titel ‘De Ravenbanier’.

Feestedities kregen een speciale uitvoering: nr. 30 kreeg een zilveren kaft en nr. 50 werd een gouden editie. We kijken uit naar editie nr. 100, die zal verschijnen in juli 2027.

Onze Scaldingi maken het dagelijks leven van de Vikingen zichtbaar en tastbaar en slagen er nu in om verschillende ambachten uit te oefenen op authentieke wijze.

Maar wie herinnert zich nog de oranje tunieken van onze Scaldingi, uit onze beginperiode? Onze verenging bestond op 14 september 1999 uit 12 leden uit Turnhout, Merksplas en Mol, en is nu uitgegroeid tot een vereniging met meer dan 100 leden in Vlaanderen en Nederland.
Wij haalden internationale pers in het gerenommeerde Viking tijdschrift Viking Heritage Magazine, dat van 1999 tot 2005 werd uitgegeven door de universiteit van Visby, Gotland, Zweden. Hierin werd uitgebreid aandacht besteed aan onze werking.
Onze activiteiten vonden ook regelmatig weerklank op TV of in de geschreven pers.

In 2023 kreeg onze vereniging een volledige rebranding met nieuwe moderne logo’s.

Naast de vele evenementen met onze Scaldingi, verleenden we onze medewerking aan verschillende radio- en tv-programma’s. Voordrachten en lezingen over Vikingen en andere Viking-gerelateerde onderwerpen voor scholen en andere organisaties volgden elkaar in sneltempo op. We werkten mee aan musicals en tentoonstellingen en we gaven diverse workshops. Dat alles gebeurde niet enkel in Vlaanderen maar ook op verschillende plaatsen in Nederland. En dank zij ons werd het thema ‘Vikingen’ in het leerprogramma van zowel lager als middelbaar onderwijs werd opgenomen.

Ik ga u niet vervelen met een opsomming van alles wat wij de voorbije jaren deden, maar houd er toch aan om u kort enkele hoogtepunten van onze werking in herinnering te brengen.

  • In 2001 en 2002 nemen we deel aan de Viking markt te Mechelen. We gaven rondleidingen voor scholen en verzorgden de vertaling bij het optreden van de Zweedse Viking groep ‘Telge glima’, die Vikingsporten uitoefende.
  • Vanaf 2002: Zetelen we als enige Vikingvereniging van de Lage Landen in het internationale Viking Althing (parlement) te Foteviken in Zweden.
  • In 2002 en 2003 verlenen we actief onze medewerking aan de uitbouw van enkele Europese INTERREG-projecten rond Vikingen, onder de naam ‘Destination Viking’. Deze projecten koppelen re-enactmentgroepen, historische reconstructies, musea en originele sites aan toerisme, culturele activiteiten en economische ontwikkeling in een interregionale Europese samenwerking.
  • Tijdens onze activiteiten kregen we bezoek van de heer Georges Caulier, Consul-generaal van Denemarken in Antwerpen in het kader van het Deense voorzitterschap van de Europese Unie en komt ook de heer Sardor SADIKOV, consul van Oezbekistan, en zijn echtgenote ons Viking kamp bezoeken. Ook wijlen Panamarenko en Herman De Croo zijn in onze werking geïnteresseerd en vereren ons met een bezoek.
  • in samenwerking met ACINA produceerden we de eerste Vlaamse historische documentaire over Vikingen. onder de titel ‘DE VIKINGEN, MEESTERS VAN WIND EN GOLVEN’ De film behaalde diverse filmprijzen.
  • Ter gelegenheid van ons vijfjarig bestaan geven we het historische werk:’Ferrum Paganorum Incanduit, het IJzer van de Denen schitterde – Deense Heersers in de Lage Landen geportretteerd’. En voor ons tienjarig bestaan verkrijgen schenken we het oudste Manneken Pis te Geraardsbergen Vikingkledij. Dat gaat gepaard met een optocht en een manneken pis dat bier plast….
  • We voltrekken op 7 december 2007 in het stadhuis van Halen het eerste officiële Viking huwelijk in Vlaanderen
  • Tijdens de Stripdagen te Turnhout in 2011 bouwen we een tentoonstelling uit gewijd aan de winnaar van de bronzen Adhemar Steven Duprez. We slagen erin om de boeg van een Vikingschip in de Warande te brengen.
  • Op de internationale Viking dag, op 8 mei 2021 wordt ons Vikingschip plechtig gedoopt door Dagny Ros Asmundsdottir en Piet Smet: het krijgt de naam Nøkkvi of Nekker, waterduivel. De drakenkop op de voorsteven is een replica is van een vondst uit de Schelde.
  • Na meer dan duizend jaar wordt de Karolingische burg te Oost-Souburg opnieuw ingenomen door onze Scaldingi (Walcheren, NL) en geven er en Viking feestmaal voor de leden van de jubilerende muziekvereniging ‘Vlijt en Volharding’.
  • Op uitnodiging van de IJslandse delegatie bouwen we op 24 november 2022 een display met Viking ambachten en een IJslandse smidse en Knarr uit, tijdens de ‘Nordic Reception’ op het Staff Center in het NATO hoofdkwartier te Brussel op uitnodiging van de IJslandse delegatie. Na strenge controle op wapens en springstoffen, mogen we toch met scherpe messen, bijlen en zwaarden binnen…
  • Dat jaar komt Sinterklaas ook per Vikingschip op bezoek bij de scouts van Ravels.
  • We houden vaartochten voor ‘make a Wish’ met de ongeneeslijk zieke Rune en voor de verenging borstkankerMAN,
  • En we stelden dit jaar onze kindvriendelijke werking voor in het kader van de organisatie van Erfgoeddag

 

Ons trimestrieel tijdschrift ‘De Ravenbanier’, uniek op wereldvlak, is intussen aan zijn 93ste editie toe en er verschenen al meer dan 340 historisch verantwoorde artikelen over Vikingen, runen en noordse mythologie.

Ter gelegenheid van on 25 jarig jubileum brengen we in november een boek uit:
‘De Atlantische Edda, onbekende verhalen uit het noorden’
Het bevat nooit eerder vertaalde Faeröerse Kvaedis, en telt meer dan 320 pagina’s. Het boek verschijnt in A4 formaat met harde kaft. Het wordt een luxe uitgave volledig in kleur.
Wie het nog niet heeft besteld kan dit nu nog doen.

Op die manier zet het Viking Genootschap, de oudste Viking verenging van de Benelux, al 25 jaar de bakens uit in Viking land!
25 jaar werking is niet niks en heeft veel inzet en niet aflatende inspanningen gevraagd van al onze vrijwilligers, waarvoor ik hen hartelijk wil bedanken, geef hen gerust een applaus..
Een bijzonder woord van dank gaat ook naar diegenen die ons in het verleden met raad en daad bijstonden of gewoon onze werking ondersteunden door hun lidmaatschap. Maar Ik wil in mijn dankwoord ook onze sponsors en welwillende leveranciers niet vergeten.
Tot slot wil ik de stad Turnhout bedanken om ons als blijk van erkenning te ontvangen in het stadhuis. En omdat we na deze redevoeringen wel een droge keel zullen hebben, nodig ik u allen, na deze redevoering, uit op de receptie die u wordt aangeboden door de stad Turnhout.

Afsluiten wil ik met de, voor onze vereniging, heel toepasselijke woorden van Albrecht Rodenbach uit ‘het lied der knapenschap’ :

’t Verleden leeft in ons,
het Heden hoopt op ons,
de Toekomst straalt voor ons:

Dank u.

Erik De Quick, voorzitter van het Viking Genootschap, tekent het huldeboek van de stad Turnhout. Voor de 25ste verjaardag liet de vereniging runenkoekjes bakken. © Clara Bonckaert

De Atlantische Edda

Bij de godenverhalen horen natuurlijk verhalen over Odin en Loki, die ons een bredere kijk bieden op de reeds gekende verhalen uit de Edda. Terwijl de heldenverhalen meestal handelen over koningen die zich ook in Vlaanderen ophielden, zoals Ragnar en Rollo.

Pieter slaagt erin om de nooit eerder in liet Nederlands vertaalde kvaedis te vertalen. Hij opteert ervoor om, naar analogie van Jan De Vries, de versvoeten en stafrijmen of alliteraties zoveel mogelijk te behouden. Dat maakt het boek misschien wel iets archaïscher van taalgebruik, maar laat je meer genieten van de zangerigheid van deze verhalen en brengt je ook meer in de oorspronkelijke Faeröerse sfeer. Soms wordt hiervan in de vertaling afgeweken, omwille van een beter begrip. Een inleidende tekst schetst bij elk verhaal de juiste context en de vele verklarende voetnoten onderaan elke pagina, verduidelijken de vertalingen en bieden de nodige duiding.

  • Inhoudstafel
  • Voorwoord door Johan Nowé, prof.Em.
  • Inleiding + dankwoord Pieter Jansens
  • Godenverhalen
      • Odin i asgardum
      • Skrumla rima en De lokatattur
      • Risin og loki
      • Nornagest
  • Helden
    • Historische figuren
      • Ormurin langi
      • Olavur riddararos
      • Aligast
    • Mythische figuren (saga figuren)
      • Ragnars kvaedi
      • Gongu rolf
      • Finnur hin fridi
      • Jomsvikinga visa
    • Volksgeheugen
      • Frisa visa
      • Nom en de Hildina ballade
      • Blanka av Namur
  • Bronvermelding en geraadpleegde werken
  • Lijst afbeeldingen
  • Namenlijst
  • De auteur
  • Het Viking Genootschap
  • FarLit

Bestel nu alvast uw exemplaar.

Auteur Pieter Jansens
Uitgever © 2025 Viking Genootschap, uitgeverij Polemos

formaat A4 staand
ca 320 pagina’s
volledige kleurendruk
hardcover

€49,-

Dag van de wetenschap

zondag 23 november 2025

Provinciale Erfgoedsite Scheepswerven Baasrode organiseert  twee boeiende lezingen over scheepsbouw. Om 14.45 heeft Peter Van Wichelen het over de terugval van de scheepsbouw in de achttiende eeuw in Het Mysterie van de Verdwenen Scheepsbouwer. Om 15.45 geeft Philip Streitz een blik achter de schermen in De Restauratie van het Jacht Napoleon. Nieuwe Technieken in de Scheepsbouw. 
 
Breng voor of na de lezingen (tussen 14u en 18u) gratis een bezoek aan de School voor Scheepsmodelbouw, die speciaal voor DVDW2025 haar wetenschappelijke benadering in de kijker plaatst, en/of aan de erfgoedsite Scheepswerven Baasrode voor de permanente tentoonstelling.
 
Zaal ‘De ontmoeting’
Sint-Ursmarusstraat 131
9200 Baasrode – Dendermonde
 
 
In NAVIGO, onder het indrukwekkende skelet van potvis Valentijn, verzamelt het publiek zich voor een reeks intrigerende experimenten waarin robotica, technologie en dans samensmelten. Ugo Dehaes laat huid bewegen, reconstrueert spieren en onderzoekt het skelet in zijn zoektocht naar de perfecte danser. Wat maakt een lichaam perfect? En wat gebeurt er als technologie dat lichaam begint vorm te geven?
 
Moving Skin is een fascinerend samenspel van kunst, wetenschap en artificiële intelligentie. De voorstelling nodigt uit tot verwondering en reflectie over de toekomst van het lichaam en de grens tussen mens en machine.
 
NAVIGO Visserijmuseum
Vrijheidstraat 6
8670 Koksijde – Oostduinkerke
 
€14,- per persoon
 

Onlangs in het nieuws...

Renovatie van Antwerpse Droogdokkensite gestart:
“Wordt een plek voor erfgoed, jeugd en cultuur”

In Antwerpen zijn officieel de werken gestart aan de Droogdokkensite. Die site waar ooit schepen werden hersteld, vervelde tot een plek waar jeugdwerking en cultuur een plek kregen, maar intussen zijn de droogdokken aan renovatie toe. Met 18 hectare ruimte is het één van de grootste projecten die dit Antwerps stadsbestuur wil realiseren. “Dit moet een mooie en groene plek worden”, zegt schepen voor Stadsontwikkeling Patrick Janssens (Vooruit).

Leerlingen proberen oude scheepsmotor van Mercator in Oostende weer aan de praat te krijgen

Leerlingen van het GO! Maritiem Instituut Mercator (Scholengroep Stroom) in Oostende werken momenteel aan de herstelling van de motor van het legendarische zeilschip Mercator. Onder begeleiding van ervaren technici brengen ze bijna 100 jaar oude maritieme technologie opnieuw tot leven. Doel is dat de scheepsmotor tegen het maritieme evenement Oostende Voor Anker opnieuw draait.