Wie het verleden verwaarloost, hypothekeert onze toekomst
Menu
Wat staat er op jouw planning op Open Monumentendag?
Alles draait dit jaar rond immaterieel erfgoed. Je ontdekt de verhalen en tradities achter onze monumenten. Die gekoesterd worden, mee evolueren met de tijd en springlevend blijven tot vandaag. En je ontmoet de mensen die zich er met hart en ziel voor inzetten.
Het is als een open deur intrappen maar het verhaal van de schipper, de bootsman of de lading beleef je bij voorkeur van op dat schip!
In willekeurige volgorde presenteren we je graag…
U bent van harte welkom op zondag 10 september 2023 van 10-18u aan het Zennegat in Mechelen. Maak kennis met de historische schepen, kom luisteren naar onze muziekanimatie en geniet van een drankje en een gezellige babbel aan de waterkant.
Wist-je-datje
De schepen zijn afgemeerd vlakbij de prachtige historische stad Mechelen, een stad die een bezoek meer dan waard is. De concessie ligt 20 fietsminuten van het centrum. Ook traditionele schepen die geen lid zijn van de vereniging zijn van harte welkom om dit weekend aan de concessie van VVBHV VZW af te meren.
Aan de rechteroever van het kanaal Leuven-Dijle te Mechelen (Battel) aan onze concessie, tussen de Zennegatsluis en Battel Sluis.
Ook via de weg zijn we gemakkelijk te bereiken; voor de gps-gebruikers: kruising Hoge Weg en Zennegatvaart.
Corona heeft een tweetal jaren het traditionele Weekend op de Helling onmogelijk gemaakt. Sindsdien werd er vooral ingespeeld op de gelijktijdige Open Monumentendag op zondag, voorafgegaan door een Tolerant-samenkomst op zaterdag. Op die wijze wil Tolerant de CNR-loods presenteren als een erfgoedplek voor varend erfgoed, naast de Graventoren en de getijdenmolen en vooral ook dat deel van het publiek aanspreken dat nog te weinig met varend erfgoed en varende monumenten in contact is gekomen.
Reeds voor de Coronaperiode werd de oude CNR-helling afgekeurd voor verder gebruik. Onderhoud van de schepen vond dan plaats op de erfgoedwerf van Arnemuiden, ver weg van Rupelmonde of in de militaire watersportvereniging in het nabij gelegen Burcht. Om uit dit nijpende probleem weg te raken werd besloten om een nieuwe langshelling aan te leggen naast de oude beschermde CNR-dwarshelling. Hopelijk kan dit beschermde dorpsgezicht ook nog in de toekomst terug in gebruik genomen worden. Hoe dan ook, deze installatie verdient onderhoud en belangstelling.
De aanleg begon tijdens de zomer van 2022. Daarnaast moest voor al de schepen van de Tolerantvloot een botenwagen gebouwd worden. Dit was een stevig en tijdrovend project dat nu tot een einde is gekomen. Op zaterdag 1 april, werd, in alle ernst, varend monument D’n Bruinen over de nieuwe langshelling in de loods op het droge gezet. Na het noodzakelijke onderhoud werd het schip terug langs dezelfde weg te water gelaten om aan het nieuwe vaarseizoen te beginnen. In de herfst worden de schepen allemaal op het droge gezet om een grondiger onderhoud mogelijk te maken. Een helling demonstratie staat dan ook op het programma op 10 september. Tijdens de zomermaanden wordt immers het herstel van het veerbootje Anne-De Zaatman afgewerkt. Op 10 september wordt hij dan ook te water gelaten.
Vorig jaar werd tijdens de OMD samen gewerkt met de Kruibeekse kunstenaarsvereniging SMAK. Dat resulteerde in een succesvolle mix van kunstwerken en erfgoedschepen. Dit jaar zoeken we naar aanwezige kunstenaars in eigen rangen om hun werken in de loods ten toon te stellen. Dit brengt vaak een ander publiek naar de CNR-loods die dan toch in contact kunnen komen met varend erfgoed en monumenten. Door dit evenement te laten samen vallen met de OMD kunnen we “OMD-hoppers” ook makkelijker de weg naar de loods tonen, en naar het vrijwilligerswerk van Tolerant.
Bezoekers kunnen rekenen op een gegidste rondleiding langs de schepen die aanwezig zijn in de loods en aan de steiger. Tijdens deze rondleiding wordt de klemtoon gelegd op de monumentale en erfgoedwaarde van de vaartuigen: knots Courlis, hoogaars Dolfijn 2, hengst D’n Bruinen, Vlaams varend monument. Replica hengst Pegasus en natuurlijk replica heemer op stapel zijn natuurlijk ook aanwezig. Daarbij wordt verwezen naar de tientallen houtwerven die zeer lang aanwezig zijn geweest aan de oevers van de Zeeschelde.
Uiteraard wordt ook voorzien in vaartochtjes op de Schelde. De scheepstypes die op de CNR-site aanwezig zijn werden er zeer lang ingezet voor vervoer of visserij.. Bezoekers kunnen dan ook meevaren richting Steendorp, jachtpaviljoen De Notelaar en de Zeesluis in Hingene en natuurlijk de samenloop van Schelde en Rupel. Natuurlijk kan het bezoek worden afgerond met een hapje en een drankje.
Tijdens Open Monumentendag stelt De Scute haar werf en museum open voor het grote publiek.
De bezoeker kan kennismaken met de werking van de vereniging en meer te weten komen over de geschiedenis van de Blankenbergse visserij.
De week na Open Monumentendag op 17 september 2023 (van 12 tot 16u), vindt de Ostrea Rose Classic Race plaats, één van de hoogtepunten van het jaar voor de vereniging. Wie deze zeilwedstrijd ooit heeft gezien wil het niet meer missen. Deze race van klassieke zeiljachten biedt een uniek spektakel. Deelnemers komen uit alle windstreken en bieden de toeschouwer een feeëriek spektakel.
Voor de kust van Blankenberge.
Het was niet altijd ernst en geldgewin op het water. Vanaf ruwweg 1850 kent sporten als vrijetijdsbeleving een opmars. Mensen beginnen te voetballen, tennissen, golfen en ook… vertier op het water te zoeken. Er ontstaan zeil- en roeiclubs waar de burgerij het beste van zichzelf geeft in onderlinge competities. Voor sommige scheepswerven wordt het bouwen van sportvaartuigen een aanvulling op hun orderboek of zelfs hun hoofdactiviteit. Voor Open Monumentendag met als thema ‘Met hart en ziel’ verkent Scheepswerven Baasrode het thema van het bouwen van sportvaartuigen.
Sint-Ursmarusstraat 137
9200 Dendermonde (Baasrode)
Het museum zet het interieur van het binnenschip Alyv in de kijker en het interieur van de meesterwoning. Het schip zelf zal, om veiligheidsredenen, helaas niet toegankelijk zijn maar het nodige fotomateriaal zal wel getoond worden. De interieurs van de meesterwoning, plafondschilderingen, wanddecoraties en stukwerk zullen ter plaatse toegelicht worden.
In het weekeinde na OMD, van 16 en 17 september, organiseert de Baasroodse feestraad de Scheldefeesten. Ook bij die gelegenheid zullen de poorten van de erfgoedsite wagenwijd open staan en zal het publiek ruim de tijd en de gelegenheid krijgen om de tentoonstelling Vlassenbroek 70 jaar later te bezoeken.
De School voor Scheepsmodelbouw bouwt met hart en ziel en met veel zin voor precisiewerk historische scheepsmodellen op schaal. Zo blijft de kennis over historische schepen en oude technieken behouden. Hoe de School zijn hart legt in het nautisch erfgoed, vertellen de modelbouwers je met veel plezier.
Op zondag kan je samen met Op Stoapel het Boelwerfparcours verkennen op een wandeling van 1,4 km. Op verschillende punten zullen vrijwilligers van Op Stoapel staan om uitleg te geven over die locatie.
Vertrek is aan de Hensen kraan aan de Orlaylaan. Wandelingen van 10-12 en 14-17 uur.
Vertrek wandeling
Boelwerfkraan
Orlaylaan 22
9140 Temse
Leden van de verenigingen Rijn- & Binnenvaartmuseum VZW en de MPM Stichting zullen tijdens Open Monumentendag aanwezig zijn op hun schepen.
Het loont zeker de moeite om een bezoek te brengen aan:
De schepen kunnen bezocht worden tussen 10 en 17 uur.
Reken op een wandeling van ongeveer 2 kilometer van het ene schip naar het andere. Er wordt aangeraden om stevig schoeisel te dragen.
Het stalen zeiljacht Williwaw werd in 1968-1970 gebouwd in opdracht van Willy de Roos (1923-2008). Tijdens een van de vele reizen zeilde de Williwaw langs de westkust van Noord- en Zuid-Amerika tot het in januari 1979 Antarctica bereikte. Het zeiljacht werd erkend als beschermd varend erfgoed en STAB recent voerde de laatste jaren grote restauratiewerken uit aan dit stalen zeiljacht. Het zeiljacht wordt tijdens OMD ook opengesteld voor het publiek.
De gerestaureerde Graanzuiger 19 zal enkele dagen voor Open Monumentendag afmeren aan de Droogdokkensite voor een verblijf van een 2-tal maanden in Antwerpen.
De Graanzuiger is alvast te bezoeken tijdens Openmonumentendag van 10 tot 18u en zal die dag ook onder stoom zijn.
Droogdokkensite
Droogdokkenweg 4
2030 Antwerpen
Je kan vrij op de Droogdokkensite rondwandelen, een workshop volgen in STORMKOP of een bezoekje brengen aan één van de schepen: West-Hinder, Mon Désir, Liomar of iets drinken in cafétariaschip Angèle. Ook de inmiddels gerestaureerde Graanzuiger ligt tijdens Open Monumentendag aangemeerd op de Droogdokkensite, en is vrij te bezichtigen.
De Askoy II werd recent buiten gebracht uit de loods waar het schip gedurende enkele jaren lag voor de restauratie. Nu het schip buiten ligt kan men beginnen aan het plaatsen van de masten. Als alles lukt, wordt de tewaterlating voorzien voor eind september. Het schip kan tijdens Open Monumentendag bezocht worden. Via een trap hebben de bezoekers toegang tot het schip.
De loods van Save Askoy II ligt aan de Lanceloot Blondeellaan 21-c te 8380 ZEEBRUGGE
Ook in Oostende wordt gewerkt aan de restauratie van een Reddingboot type Watson. Het vaartuig is ook beschermd varend erfgoed. Kom naar Monumentendag en bezoek de werf waar deze Oostendse reddingboot 3 door toegewijde vrijwilligers wordt gerestaureerd. Laat je rondleiden door enthousiaste medewerkers en ontdek hoe dit prachtige erfgoed weer in varende staat wordt gebracht. Een unieke kans om geschiedenis tot leven te zien komen!
De loods van Restart VZW ligt aan de Stapelhuisstraat 1 te 8400 Oostende.
Tijdens Open Monumentendag kan je gratis aan boord gaan van zeilschip Mercator.
Sinds 1960 ligt dit indrukwekkende, tot de verbeelding sprekende schip aangemeerd in de Oostendse jachthaven. De Mercator werd gebouwd in Schotland en werd in 1932 in gebruik genomen. Aan boord van de Mercator kan je de geschiedenis van de driemaster ontdekken. Het is een beschermd monument en wellicht het bekendste schip van België. Net voor de zomer werden enkele werkzaamheden uitgevoerd aan boord van de Mercator. De ra’s en bomen werden verwijderd, net als een groot deel van de tuigage. De nieuwe tuigage en de rondhouten zullen in het voorjaar van 2024 terug geplaatst worden.
Jan Piersplein 2,
8400 Oostende
11.30 tot 17 uur (laatste bezoekers worden toegelaten om 16.15 uur)
Bezoek dit stukje maritiem erfgoed met een gids (twee rondleidingen). Reservatie verplicht.
Op 3 april 1995 voer de Amandine voor de laatste keer de haven van Oostende binnen. Op die dag kwam een eind aan de Oostendse IJslandvisserij. Gelukkig kreeg de Amandine een nieuw leven als museum en kan je dit stukje maritiem erfgoed tijdens Open Monumentendag met een gids bezoeken.
Museumschip Amandine
Vindictivelaan 35-Z
8400 Oostende
Om 13.00 uur (duur ca. 1 uur, reservatie vereist)
Reddingboot 2, de Nieuwpoortse Watson uit 1948 werd volledig gerestaureerd en vaarklaar gemaakt. Bezoek de expo over dit project in de loods waar de restauratie plaatsvond. Ook de houten boot zelf kan je bewonderen én bezoeken in het water vlakbij.
Watererfgoed Vlaanderen
Brouwersvliet 19-21
2000 Antwerpen
Stuur secretaris@watererfgoed.be een mail en ontvang de nieuwsbrieven van Watererfgoed Vlaanderen