Wie het verleden verwaarloost, hypothekeert onze toekomst

Maritiem Erfgoed aan de kust

Teksten: Hubert Rubbens, Stad Nieuwpoort, Philip Streitz

Tentoonstelling 'Van vegen tot jagen' in Nieuwpoort

Van oudsher was het opruimen van mijnen één van de belangrijkste taken van de Marine, maar tegenwoordig worden nieuwe technieken ingezet om onze kusten en zeeën te beschermen. De tentoonstelling biedt een overzicht van de geschiedenis van mijnbestrijding bij de Marine van vroeger, toen de Marinebasis van Nieuwpoort nog bestond, tot nu.

Van zaterdag 12 tot en met zondag 20 augustus 2023. 
– van 10 tot 17 u
– stedelijke Vismijn, zaal Iseland
– gratis

Op zaterdag 12 en zondag 13 augustus 2023 zal de AMS 60 Bernisse te bezichtigen zijn aan de kade bij de Vismijn. Bezoek is mogelijk van 10 tot 12.30u en van 13 tot 18u.

Het schip deed van 1955 tot 1978 dienst als kustmijnenveger MSC 927 Spa bij de Belgische Zeemacht.

Vaar mee met Reddingboot 2-WATSON – Nieuwpoort

De Reddingboot 2, een houten reddersvaartuig van het Watson-type uit de jaren 40, was op sterven na dood tot Stad Nieuwpoort en een groep vrijwilligers het ambitieuze plan aanvatten om deze te restaureren. Op Open Monumentendag op 10 september, kun je tussen 10u en 18u gratis een kijkje nemen in de loods in de Koolboeistraat 4 waar de restauratie plaatsvond. Via informatieborden en filmpjes wordt de geschiedenis en het verhaal van de reddingboot vertelt. Ook de boot zelf is te bezichtigen en te bezoeken aan de Kaai van 10u tot 15u.

Tijdens Open Monumentendag maak je kans op een gratis duo-ticket voor een vaart met Reddingboot 2. Deelnemen kan via het online wedstrijdformulier dat te vinden is in de loods.

Reddingboot 2-WATSON staat op de Inventaris Onroerend Erfgoed en je kan mee varen.

Vaartocht met Reddingboot 2, Watson | Visit Nieuwpoort (visit-nieuwpoort.be)

Watson 2 Nieuwpoort | Inventaris Onroerend Erfgoed

Foto’s © Els Van Hoof

Ostrea Rose Classic Race - Blankenberge

De week na Open Monumentendag op 17 september 2023 (van 12 tot 16u), vindt in Blankenberge de Ostrea Rose Classic Race plaats, één van de hoogtepunten van het jaar voor de VZW De Scute. Wie deze zeilwedstrijd ooit heeft gezien wil het niet meer missen. Deze race van klassieke zeiljachten biedt een uniek spektakel. Deelnemers komen uit alle windstreken en bieden de toeschouwer een feeëriek spektakel. De Ostrea Rose Classic Race wordt georganiseerd ter nagedachtenis van Eddy Leblon schipper van de Bawley smack ‘Ostrea Rose’.

Inschrijvingen voor de “Ostrea Rose Classic Race” gaan vanaf nu van start.
Aan de vooravond van de ORCR, op zaterdag 16 september worden de bemanningen uitgenodigd door de vzw De Scute.

U kan nu reeds inschrijven per mail: peter@agencecallier.be

Peter Sabbe
VVW Blankenberge en VZW De Scute

Foto’s © Peter Sabbe

Zeilschip Mercator - Oostende

De Mercator kreeg na overleg met het stadsbestuur en het bestuur van de Mercator Marina BV een nieuwe ligplaats in de jachthaven. Ten behoeve van het verwijderen van onderhoudswerken aan de masten (verwijderen van de ra’s en spriet) moest de Mercator in maart verplaatst worden evenwijdig langs de kade. Het was even wennen en normaal tijdelijk. Op vraag van de veiligheidsdiensten werd gekozen om dit als definitieve aanmeerplaats te voorzien. Het voordeel is een in- en uitgang alsook twee evacuatiewegen bij brand of calamiteiten. Het nadeel is het iconisch beeld. Toen de Mercator nog loodrecht tegenover de kaai lag , klaar om te vertrekken.

De inwoners en bezoekers hebben gemengde gevoelens, maar uiteindelijk werd wegens de veiligheid de nieuwe aanmeerplaats aanvaard.

Mercator is te bezoeken en staat op de Inventaris Onroerend Erfgoed

Mercator | Toerisme Oostende (visitoostende.be)

Mercator | Inventaris Onroerend Erfgoed

Foto © Stad Oostende

Lange Nelle - Oostende

Ook was er een heel anderen discussie omtrent de vuurtoren van Oostende, Lange Nelle. Met haar 58 meter en 3 schitteringen per 10 seconden (in Morse code de O van Oostende – – – ) schitterde onze Lange Nelle volgens een aantal nieuwe inwoners van het Oosteroever teveel in hun salon. Een klacht werd ingediend tegenover de Stad Oostende en MDK (Maritieme Dienstverlening en Kust), de eigenaar van het Kunstwerk. MDK zou een zwarte folie aanbrengen zodat een bepaalde hoek aan land geen licht meer zou krijgen. Na een petitie van een aantal buurtbewoners en uiteindelijk door een kwart van de Oostendenaars, werd de folie terug verwijderd en schittert Lange Nelle weer zoals altijd. Het licht was even minder fel door een aanpassing aan het draaiend Fresneloptiek, maar nu draait het weer op 100 procent.

Lange Nelle op de Inventaris Onroerend Erfgoed

Vuurtoren | Inventaris Onroerend Erfgoed

Foto © Philip Streitz

Beeld “de Zee” - Oostende

Uiteindelijk moet het beeld “de Zee” of in de volksmond “Dikke Mathilde” in onderhoud. Na meer dan 50 jaar wordt ze onder handen genomen door Antwerpse restaurateurs. Na de restauratie is er een plan van het Stadsbestuur om het beeld te plaatsen op een sokkel aan het Kursaal van Oostende. Dit was initieel haar plaats, maar wegens te seksistisch in die tijd (jaren 50) werd ze verplaatst naar haar huidige plaats. Ook hier zijn de Oostendenaars helemaal niet blij en loopt er nu al een petitie om haar plaats te behouden in de Leopold II-laan.
De discussie waait natuurlijk volop bij de inwoners; waarom wil de Stad die iconische monumenten verplaatsen. Uiteindelijk zijn er belangrijkere dossiers voor onze Stad.

Beeldhouwwerk “De Zee” naar ontwerp van Georges Grard 
(Doornik, 1901 – Koksijde, 1984) en daterend van 1954.

IJslandvaarder Amandine - Oostende

De Amandine werd gecontroleerd om te bekijken of ze kan opgenomen worden in de lijst van beschermd Maritiem Erfgoed. Het dossier ziet er goed uit en hopelijk kunnen wij de laatste IJslandvaarder (in complete staat) beschermen. Het dossier voor het museale gedeelte volgt in maart 2024. De Amandine is trouwens op afspraak toegankelijk met een begeleiding van een maritieme gids.

Amandine is te bezoeken en staat op de Inventaris Onroerend Erfgoed

Museumschip Amandine | Toerisme Oostende (visitoostende.be)

Amandine | Inventaris Onroerend Erfgoed

Foto’s © Els Van Hoof

Nieuwe beheerder voor Mercator en Amandine

De VZW Mercator werd op 1 juli 2023 opgedoekt en nu is het officieel, de Mercator en de Amandine vallen onder de bevoegdheid van Toerisme Oostende VZW. Zij zorgen voor de goede werking , het bezoekerscentrum en het onderhoud samen met een bruisend team vrijwilligers.

Oostende voor Anker 2024

Oostende voor Anker 2024 zal doorgaan van 23 tot 26 mei. Naast de talrijke vaartuigen, info standen, verkoopstanden etc…. wordt “de Ontdekkingen” het thema. Oostende voor Anker zal een aantal replica’s uitnodigen van ontdekkingsreizigers zoals de Nao Victoria van Magellaan alsook een tentoonstelling van Adrien de Gerlache en zijn verwezenlijkingen. Bovendien is 2024 het Ensorjaar en wordt de vriendschappelijke link gelegd tussen beiden grootheden.
In 2024 is het 75 jaar geleden dat James Ensor overleed in Oostende, de stad aan zee waar hij z’n hele leven woonde en werkte. Het Ensorjaar brengt een eerbetoon aan de Oostendse grootmeester.

Brugge Maritiem Erfgoed 2024

De week na Oostende voor Anker organiseert de Stad Brugge samen met shiplovers uit Brugge en met Oostende voor Anker een samenkomst van platbodems. Dit zal doorgaan aan de reien tegenover windmolens. Mits goedkeuring van alle instanties van 30 mei tot en met 2 juni.

Save Askoy II - Zeebrugge

Op 6 juni 2023 zag de Askoy II opnieuw het daglicht !

In April 2015 werd het yacht met een binnenschip van de Nieuwe Scheldewerven Rupelmonde naar Zeebrugge gebracht en in een loods geplaatst voor verdere afwerking. Nu 8 jaar later werd de Askoy II naar buiten worden gebracht en voor de loods geplaatst. Daar worden de laatste werken uitgevoerd noodzakelijk voorafgaand aan de tewaterlating.

Het evenement had plaats op 6 juni dat terzelfdertijd een symbolische datum. Het is de verjaardag van D-Day de landing van de geallieerde troepen in Normandië. Immers de Askoy II was niet alleen het yacht van Jacques Brel , maar werd eerst en vooral gebouwd door Hugo Van Kuyck , die de geallieerden hielp met het ontwerpen van de kunstmatige haven in Normandië noodzakelijk landing van hun troepen.

Onder de belangstelling van een veertigtal aanwezigen en enkele cameraploegen, werd de Askoy II naar buiten gerold. Na een korte toelichting van de gebroeders Wittewrongel kon het trekken starten. Het schip woog op dat moment ongeveer veertig ton en een professioneel bedrijf was daarvoor aangesteld. De scheepsstoel stond op vier pantserrollen of ook wel transportroller met rupsbanden genoemd. Door de nodige stalen platen onder deze rollen te voorzien, kon het gevaarte de kleine oneffenheden op het korte parcours veilig overkomen. 
Eens de voorsteven van het schip buiten was, moest er van richting veranderd worden en dat was dan ook het moment dat zanger ‘Arno Askoy II’ het lied van ‘La Cathedrale’ als hommage bracht. 

Onder de vele toehoorders was ook Marc Vanhecke aanwezig. Deze kunstenaar, bekend van zijn metaalsculpturen, heeft het beeldje van ‘Marieke’ gemaakt en ook alle ter sponsoring verkochte metalen stukjes uit de oude romp, vorm gegeven en van een voetje voorzien.

Na anderhalf uur stond het schip in de zon onder een koude strakke noorderwind. Alles was veilig en goed verlopen.

De volgende stappen zijn het afslijpen van de aangelaste bootstoel en deze zones van de nodige beschermingslagen voorzien. Nadat het schip op een losse stoel is geplaatst dient het systeem van de ophaalbare kiel uitgetest te worden. Daarna volgt er een keuring van de zeevaartinspectie. Nadien zullen de masten aan land op het schip geplaatst worden.

Askoy II op de Inventaris Onroerend Erfgoed

Askoy II | Inventaris Onroerend Erfgoed

Tekst en foto’s Frits De Waele